De laatste werkweek in zijn ambt als burgemeester bestaat voor Han Looijen voor een deel uit terugblikken. Op donderdag 21 september was zijn laatste gemeenteraadvergadering, daags ervóór sprak hij met Gestel.nu. In zijn werkkamer kijkt hij achterom, naar de voorbije vier jaren als burgervader van de 30.000 inwoners van de gemeente. Jaren die de vertrekkende burgemeester beleefde als zowel eervol als leerzaam. Voor een dankwoord en handdruk kan eenieder donderdag 28 september terecht in Berlicum, in Den Durpsherd.
Andere tijdgeest
Na de verrassende aankondiging dat Looijen al na vier jaren – van de gebruikelijke termijn van zes jaar- zou opstappen, volgden in de dorpen heel diverse reacties. Waar de een Han Looijen als wat afstandelijk zag, zich niet mengend in het publiek, roemde de ander hem juist om diens kordate zakelijke handelen. “Begrijpelijk”, zo vindt de burgemeester, “Sint-Michielsgestel kreeg met mij een ander type burgemeester dan mijn voorganger was. Je kunt haast zeggen dat ik de contra-mal ben van Jan Pommer.”
Voor een foto verzoekt Gestel.nu om de ambtsketen op tafel vóór de burgemeester uit te stallen. Alsof deze wacht op Looijens opvolger. “Dan wel met het kleinood op het wikkeldoek dat mijn moeder voor mij maakte”, vond de burgemeester. Dat blijft dienen als beschermhoes van de ambtsketen, op de ‘reizen’ door de gemeente Sint-Michielsgestel.
Corona
Het moet gezegd, Looijen had het tij niet echt mee in de beginjaren. “Vergis je niet”, zegt hij verklarend, “corona hakte er stevig in. De gemeenteraad vergaderde digitaal, op afstand dus. Het feit dat corona iedereen binnen hield, maakte het voor mij bijzonder lastig om een netwerk op te bouwen. Bovendien, juist in die periode moest ik besluiten nemen die landelijk bepaald waren. Normaal gesproken nemen we in het college besluiten altijd met elkaar. In crisistijd sta je er als burgemeester alleen voor aan de lat. Het hoort erbij dat je soms impopulaire maatregelen moet laten uitvoeren.“ Als voorbeeld noemt hij de horecasluitingen. Maatregelen als deze zijn mede-bepalend in de beeldvorming van een nog ‘nieuwe’ burgemeester.
Strak geleide debatten
Looijens invulling van het ambt blijkt overigens niet onlogisch. De profielschets, op basis waarvan in 2019 de keuze van Pommer’s opvolger bepaald is, vróeg immers om een zakelijker en strakker leidend burgemeester, hoeder van de besluitvorming. Een jas die past bij Han Looijen. Onder diens voorzitterschap veranderde ook de vergadercultuur voor de gemeenteraad. Zoals gewenst, zakelijker, strakker. “De vergaderingen waren voor mij altijd een hoogtepunt. Wat dat aangaat kan ik grote complimenten maken aan de gemeenteraad. Naar mijn mening zijn er goede stappen gezet in de debatten. Ik ben er trots op daaraan een bijdrage te hebben mogen leveren”, zo koestert Looijen deze avonden.
Resultaten
Bij het omkijken naar wat de regeerperiode de gemeente opleverde, dan oordeelt burgemeester Looijen vooral positief over een drietal grote onderwerpen. “Ja, dan denk ik toch vooral aan woningbouw, huisvesting van scholen en de vluchtelingenproblematiek. Ik ben er fier op wat we met het college hebben bereikt.” Of er zaken zijn blijven liggen? “Nee, die zijn er niet. Wel zijn er uitdagingen voor mijn opvolger op het gebied van openbare orde en veiligheid, die zijn er altijd”, aldus Looijen, zoals recent de overlast van jongeren. In de aanpak hiervan hebben we ouders een brief gestuurd om hen op de hoogte te brengen. De brief bleek voor een aantal ouders een opening om het gesprek aan te gaan met hun kind en contact te zoeken met ons.”
Persoonlijke ontmoetingen
Met veel genoegen kijkt Han Looijen terug op de huisbezoeken, zoals die aan ouderen voor hun 50- of 60-jarige huwelijk. “Er is geen betere manier om de samenleving te leren kennen dan bij die persoonlijke ontmoetingen”, aldus Looijen. Hij schiet weer vol als hij terugdenkt aan de volgende anekdote. “Volop in coronatijd was het, iedereen moest op anderhalve meter blijven, je mocht elkaar geen hand geven, niks. De hoogbejaarden en ik hadden een leuk en gezellig gesprek, op afstand. Ik schoof het cadeau halverwege de tafel, de vrouw stapt vanaf de overkant op me af en geeft mij spontaan een knuffel. Het cadeau had voor haar zoveel emotionele waarde, het was een schitterend moment!”
Bestuurskamer
“Als burgemeester sta je altijd áán, 24 uur per dag.” Enkele keren keert deze constatering terug in het gesprek met vertrekkend burgemeester Han Looijen. In geval hem een dringend telefoontje bereikt, dan springt hij in de actiestand. Bij calamiteiten rept de burgemeester zich naar de bestuurskamer. Enkele staan in zijn geheugen gegrift. “De dood van Jack de Vlieger (oud-PvdA-raadslid) had een enorme impact op iedereen. Als voorzitter van het crisisteam roep je alle instanties bijeen, ga je na waar de buurt behoefte aan heeft, zorg je voor informatie aan de pers, neemt besluiten in de driehoek met het OM en de politie.” Van een andere orde, eveneens ingrijpend vindt Han Looijen de ontploffing bij een drugslab in Den Dungen. Daar viel een dode te betreuren. In Den Bosch waren die dag protesterende boeren bij het Provinciehuis. Omdat het daar te druk werd dirigeerde de verantwoordelijken daar de boeren met hun tractoren richting onze gemeente, om hier te parkeren. Precies langs de plaats delict waar de recherche onderzoek deed. In goed onderling overleg is toen besloten de tractoren een andere weg te laten rijden.
Carnaval en luisteren
Opmerkelijk is de rol die carnaval speelt in de burgemeestersloopbaan van Han Looijen. Hij geeft toe dat hij het niet handig heeft aangepakt in het begin. ”Ik was gewend om op een andere manier carnaval te vieren. Hier zit carnaval in het DNA van de mensen. Ik vind dat met carnaval de prinsen alle aandacht horen te krijgen. Als burgemeester zet ik dan graag een stap terug.”
Looijens toekomst? Burgemeester!
Op de vraag wat hij het meest gaat missen antwoordt hij zonder aarzeling. “Alle 30.000 inwoners! Ik ben iedereen oprecht dankbaar voor alles wat ik voor deze mooie gemeente heb mogen doen! Het was me een eer en genoegen.” Bij deze woorden is op het gelaat van de burgemeester de emotie af te lezen.
Aan de vooravond van zijn vertrek trekt de scheidende burgervader een les voor zijn toekomst. “Een volgende keer zal ik me meer dienend opstellen, meer luisterend, met mensen rond de tafel en zeker in het begin wat langer de kat uit de boom kijken.” Een opmerking die de logische slotvraag uitlokt: in welke rol Han Looijen een nieuwe carrière denkt op te bouwen. “Als burgemeester, welke gemeente dat is maakt me niet uit, elke gemeente heeft zijn eigen dynamieken. Daaraan voorafgaand wellicht in een gemeente als waarnemer, met later een volgende stap naar een officiële benoeming als burgemeester.”