In alle objectiviteit is te stellen dat vrijdag 21 april twee ongekend boeiende, ongekend gevarieerde en ongekend uitgebreide boeken over de Dommel zijn verschenen. Twee boeken die samen één verhaal vertellen over het riviertje dat ook door ons Sint-Michielsgestel stroomt, die bovendien het achterland van de Dommel beschrijven. Liefst 21 verschillende auteurs verleenden hun bijdragen aan de 1.200 pagina’s, verrijkt met 3.000 foto’s. Gestelaar Hein Elemans nam twee van de 33 hoofdstukken voor zijn rekening. Gestel.nu praat met Hein Elemans over de uitgave en zijn inbreng.
Eerst de dubbeluitgave dan. “Het zijn twee zeer uitgebreide boeken, die niet alleen de rivier de Dommel beschrijven. Je kunt ze sámen zien als een beschrijving van de ontstaansgeschiedenis van het Dommellandschap, een landschapsbiografie. Vanaf de bron in België tot aan de stad Den Bosch, waar de Dommel oplost in de Dieze, richting Maas. Alle denkbare aspecten komen aan bod. Mijn indruk is dat het bijzonder boeiend boek is, zeker ook vanwege de indeling van hoofdstukken. Iedereen vindt er wel iets van zijn of haar interesse in”, zo vermoedt de Gestelse Dommel-auteur.
Naamgeving
Het boek is volledig geschreven door vrijwilligers. “Alle auteurs zijn vooraf benaderd door de initiatiefnemer Ger van den Oetelaar, oud-wethouder in de gemeente Boxtel, namens Stichting Het Groene Woud. Ik kreeg de vraag om één hoofdstuk over de naamgeving te schrijven en een ander over de visserij op de Dommel. Voor mij was het een uitdaging om ermee aan de slag te gaan”, aldus Hein Elemans. Een intensief karwei, dat hem een half jaar zo goed als alle vrije tijd kostte. “De meeste uren zitten in onderzoek, om zoveel mogelijk bronnen te raadplegen, om daarmee een zo compleet beeld te kunnen vormen”, beschrijft Elemans zijn inspanningen. Geslaagd? “Klaar is het in feite nooit, maar ik ben ervan overtuigd dat we een vrij volledig beeld hebben kunnen scheppen met dit werk.”
Er kan geen sprake zijn van toeval dat juist Elemans zich kon wijden aan het hoofdstuk naamgeving. In vrijwel alle stilte bouwde hij vóór dit project al een reputatie op. Zo is hij de redacteur van de website www.Brabantse.waternamen.nl . Tot dusverre beschreef hij 150 beken en rivieren in de provincie Noord-Brabant. Niet enkel met hun namen, ook voorzien van een historische toelichting. Een bezoekje aan de website is beslist aan te bevelen. “Door het boek over de Dommel heb ik de website moeten laten rusten, maar dat pak ik straks zeker weer op. Er zijn nog enkele honderden watertjes te gaan….”, zo zegt Hein.
Visserij
Eeuwenlang was de Dommel een rijke bron voor vele beroepsvissers, met name op paling die in Brabant vooral aal wordt genoemd. Beroepsvisvangst, tot de industrialisatie zijn intrede deed. Dat hoofdstuk beschrijft de Gestelaar in 8.000 woorden uitvoerig. Daarmee verschaft hij de lezer een helder inkijkje in het vroegere leven aan en dichtbij de oevers van de rivier. Verloren gegane termen krijgen betekenis, de visrechten van de burgerij komen aan bod. Alle informatie is gebaseerd op historische bronnen. Monnikenwerk, samengesteld door deze Gestelse inwoner , die ronduit gefascineerd is door watertjes, beken, lopen, graven, stromen, rivieren.
Zijn twee hoofdstukken maken deel uit van twee grandioze boeken over de Dommel. Een bladerboek, een kijkboek, een leesboek, over een riviertje waar nog zó veel meer over te weten valt.
‘Het stroomgebied van de Dommel’ is in Sint-Michielsgestel te koop bij The Read Shop, Torenplein 1.