De in ons dorp zo oude (98 jaar) en vertrouwde Harmonie Sint-Michaël is doende ingrijpende veranderingen door te voeren. Noodzakelijk om de grote zo representatieve vereniging voor het dorp levensvatbaar te houden. Onlangs spraken de leden zich positief uit over de voorstellen van het bestuur. De nieuwe voorzitter, Ronel Dielissen-Kleinjans en Sint-Michaël’s best geïnformeerde lid, Piet Verhagen, lichten de grootschalige koerswijzigingen toe. Op 1 september moeten deze in werking treden.
Naamwijziging
Een nieuw logo is er al, evenals een nieuwe website. Wat behalve het fraaie logo-ontwerp opvalt is dat de officiële naam ‘Harmonievereniging’ plaatsmaakt voor die van ‘Muziekvereniging’. “Door te kiezen voor muziekvereniging maakt de harmonie duidelijk dat er veel meer instrumenten meedoen dan alleen blaasinstrumenten”, verduidelijkt Piet Verhagen. Dit is volgens hem al zichtbaar tijdens de concerten. “Slagwerk, piano, gitaar en viool maken dan soms deel uit van het orkest. Eigenlijk is er nu al veel meer sprake van een orkest”, vertelt hij verder, ”terwijl bij de naam harmonie mensen toch meer denken aan begeleiding in een stoet bij bijzondere gelegenheden.” Maar dat is niet de enige reden voor onze naamsverandering.
Rekenen op de jeugd
Sint-Michaël kent een forse terugloop in het ledental, in het aantal muzikanten en ondersteunende leden. Een lot dat veel fanfares en harmonieën treft. De populariteit loopt overal hard terug, met de toenemende gemiddelde leeftijd onder de leden als belangrijkste oorzaak. Piet Verhagen: “Maar wij lopen als het ware in polonaise voorop bij deze neergang. Van de 165 leden in 2014 zijn er nu nog rond 100. Juist daarom is de aanwas van jonge jeugd voor ons van groot belang en daar draagt het imago van het woord harmonieorkest niet echt aan bij.”
Financiën
Bij niets doen hangt het voortbestaan van Sint-Michaël volgens Verhagen aan een zijden draad. “Nu niet in actie komen betekent dat we over een jaar of vijf failliet zijn.” Het gaat dus om de financiën?! “Indirect wel, want het zijn de leden die contributie inbrengen, waarmee wij onder meer zaalhuur en repetitieruimte huren, waarvan we de dirigent betalen, instrumenten aankopen of onderhouden. Veel kosten kortom die we ons niet meer kunnen veroorloven. Maar ook de bezettingsgraad van instrumenten en vergrijzing is onderdeel van het huidige ontstane probleem door terugloop van leden.”
Kritiek
De ontstane situatie is volgens Verhagen ‘mede te danken’ aan de wat starre overkoepelende organisatie KNMO die te laat en onvoldoende is meegegaan met veranderde tijden. “Harmonieën en fanfares dienen volgens traditie eens in de vijf jaren op concours te gaan. Dat vergt enorm veel van een vereniging. Soms te veel. Niet alleen qua kosten voor dirigent en meer kosten aan zaalhuur, maar ook op muzikaal ben je dan erg gebonden. Dat gaat boven je macht om vooral aar goed te presteren”, aldus kenner Verhagen. Concoursen horen daarom niet meer tot de hoofddoelen van de muziekvereniging.
‘Krachtig verhaal’
Ronel Dielissen houdt zich bij Verhagen’s verhaal wat op de vlakte. Bij haar overwegingen de functie als voorzitter te aanvaarden is zij vooraf uitgebreid ingelicht over de situatie bij de club. “De trein raast door”, aldus Dielissen, “en ik ben bereid veel energie te steken in deze traditionele vereniging die het zo moeilijk heeft.” Zij toont zich gesterkt in haar taak door de openhartigheid bij Sint-Michaël. “Het bestuur ziet in dat er grote veranderingen moeten gebeuren. Het is heel krachtig dat zij meteen open kaart speelt en het grote veranderplan aan de leden heeft voorgelegd.” Zij vergelijkt het veranderproces bij de harmonie/muziekvereniging met dat bij een bedrijf. “Met de keuzes van nu, zou ik het ook bij een bedrijf aanpakken.” In de praktijk komen deze neer op stevige ingrepen bij de muziekvereniging.
Minder orkesten: emotioneel
Met pijn in het hart moesten de leden aanhoren dat het behouden van het huidige aantal orkesten niet meer haalbaar is. Harmonieorkest, Dagorkest en Avondorkest zullen worden samengevoegd tot een orkest. Het leerorkest blijft bestaan in de hoedanigheid van opleidingsorkest/instaporkest voor beginnende en minder ervaren muzikanten. De slagwerkgroepen worden ook teruggebracht tot een groep.
Compliment
Een noodzakelijke ingreep, gezien de kostenbesparing. Zo zal het aantal repetitiemomenten, met als gevolg ook de kosten voor zaalhuur, afnemen. “Bij de Ledenvergadering zijn de leden hierover geïnformeerd. Dat was emotioneel, volkomen begrijpelijk”, vindt de nieuwe voorzitter. Zij prijst de leden met hun begripvolle reacties. “Dat begrip is er”, zegt Ronel Dielissen, “chapeau hiervoor, en wat ik vooral positief vind, is dat er door de leden constructief is meegedacht over de te volgen stappen.”
Médèz
In het gehele proces is ook een rol weggelegd voor Médèz”, zegt Piet Verhagen. “ Doordat Ronel zitting heeft genomen in het bestuur van Médèz hopen we een betere samenwerking te realiseren bij het werven van nieuwe leden. Dat is ook belangrijk voor bestaanszekerheid in de toekomst. Hoe zich dat gaat ontwikkelen moeten we nog uitwerken.”
Eeuwfeest
Een nieuwe naam, het samenvoegen van orkesten, gewijzigde repetitietijden, andere instrumenten toelaten en een naderend eeuwfeest. “In 2025 vieren wij ons 100-jarig bestaan. Daarover gaan gedachten voor een jubileumconcert, een feestavond of feestweekend”, denkt Piet Verhagen hardop. “Alles bij elkaar taken die goed begeleid moeten worden. Wij zijn ervan overtuigd dat we met Ronel de juiste persoon hebben binnengehaald om ons door dit proces heen te loodsen.” De nieuwe voorzitter houdt het bij een ferme hoofdknik en zegt: “Ik ga deze grote uitdaging met al deze mensen graag aan.”