De Tweede Wereldoorlog mag dan geschiedenis zijn, herinneringen aan deze bijzonder nare bezettingsperiode tussen 1940 en 1945 zijn nog zeer levendig aanwezig. Op de dag dat in ons land de vlag halfstok hangt, op Dodenherdenking, is een klein gezelschap in de Beekvlietboerderij bijeen voor een ‘nieuw’ verhaal. Herinneringen van oud-gijzelaar, Ir. Ad Paulen, vervat in een podcast. De eerste van twee afleveringen zal in september worden gepresenteerd.
Twee zonen van Beekvliet-gijzelaars treffen elkaar in de expositieruimte ‘Gegijzeld maar niet verslagen’. Beide mannen, Ferdinand Sassen als voorzitter van enkele herdenkingsgerichte stichtingen en Adriaan Paulen, zoon van het gelijknamige bestuurslid van de IAAF (internationale Atletiek Unie) kennen elkaar. Sassen begroet Paulen en twee van zijn naasten. Voor de nu 93-jarige Paulen roept het bezoek aan deze historische plek emoties op. Niet uit te wissen herinneringen bij een broze 93-jarige man.
Aanleiding tot podcast
Op 2 mei 1943 arresteerden de Duitsers Ad Paulen. Zijn vergrijp?! Ingenieur Paulen, werkzaam in de Limburgse mijnen, weigerde namenlijsten te overhandigen aan de Duitsers. Namen van mijnwerkers die aangesloten waren bij de wilde mijnstaking in het zuiden van het land. Ad Paulen verbleef maar kort in het gijzelaarskamp, van 19 mei tot en met 13 juli 1943.
De Duitsers lieten hem vrij, omdat zijn kennis nodig was om de mijnen draaiende te houden. Niettemin betekende betekende zijn gevangenschap en gijzeling voor zijn gezin een angstige tijd. Kort na zijn arrestatie nam vader Ad Paulen telefonisch afscheid van zijn13-jarige zoon Adriaan. De laatste reisde in 1943 met zijn moeder en zusjes naar Beekvliet om zijn vader te bezoeken. Zo’n tachtig jaar na dato deelde zoon Ad zijn verhaal met de vrijwilligers die de tentoonstelling ‘Gegijzeld maar niet verslagen’ hebben ingericht in Boerderij Beekvliet in Sint-Michielsgestel. Diens verhaal was aanleiding om een tweedelige podcast te maken over de gijzelneming en het verblijf in Beekvliet.
Een traan
Als Hubertine van den Biggelaar, met Sander Stekelenburg samensteller van de podcast, het relaas van Ad Paulen -senior en junior- kort heeft samengevat, dan vraagt Paulen het woord. Een breekbaar man staat op, een man die al tachtig jaren leeft met de gedachte aan de vijf Beekvlietgijzelaars die door de Duitsers in Goirle zijn gefusilleerd. Één van de ter dood gebrachten was een goede bekende van Paulen, Robert Baelde. “Hij kwam bij ons aan huis, ik kende hem goed”, zegt Ad Paulen. Zijn stem breekt, uit zijn ogen drupt een traan. In de expositieruimte is het muisstil.
Vijf minuutjes
De aanwezigen krijgen een kleine impressie van de podcast te horen. Vijf minuten horen zij van het eerste deel van de podcast. De introductie, begeleid door een wat traag, droefgeestig muziekje, daarna commanderende Duitse stemmen. Stemacteurs die de sfeer van weleer laten doorklinken. “Wij zijn al ver, we werken er hard aan de afronding van de podcast. In september denken we deze te kunnen presenteren”, belooft Hubertine van den Biggelaar.
Grotere ambitie
Het verhaal van Gijzelaarskamp Beekvliet is niet af, zo blijkt op deze middag. Na ruim driekwart eeuw komt nog steeds nieuwe informatie naar boven. Brieven en andere bronnen zorgen ervoor dat herinneringen vollediger en levendiger kunnen worden opgeslagen. Het verhaal van de gijzelaars past naadloos in het ‘burgerschapsonderwijs’ op middelbare scholen. Vele scholieren uit de regio bezochten in dat kader al de expositie. “Onze ambitie is groot”, aldus Ferdinand Sassen, “wij willen het verhaal van Beekvliet ook op provinciaal en landelijk niveau uitdragen.” Hij besluit ietwat cryptisch: “Op het Europese accent ga ik nu niet in.”
Deze website wordt beschermd door